Rolnictwo ekologiczne to z wielu względów ważne zagadnienie, które odgrywa coraz większą rolę w Europie, również w Polsce. Osoby prowadzące gospodarstwo rolne, powinny rozważyć produkcję żywności ekologicznej. Korzyści płynące z takiej produkcji daleko wykraczają poza troskę o środowisko. Koniecznie przeczytajcie nasz artykuł, aby nie tylko poznać definicję rolnictwa ekologicznego, ale też dowiedzieć się, jak wyglądają regulacje prawne dotyczące tej kwestii.
Cele rolnictwa ekologicznego
Pod pojęciem rolnictwa ekologicznego kryje się system gospodarowania zrównoważonej produkcji roślinnej i zwierzęcej. Taki sposób gospodarowania zmniejsza zależność od nakładów zewnętrznych poprzez stymulowanie biologicznych mechanizmów produkcyjnych w ramach danego gospodarstwa.
Podstawowym założeniem rolnictwa ekologicznego jest naśladowanie procesów, które zachodzą w naturalnych ekosystemach. Obejmuje o zarówno aspekt ilościowy, jak i jakościowy. Wskazuje się trzy podstawowe cele rolnictwa ekologicznego:
- utrzymanie wysokiego poziomu próchnicy
- samowystarczalność paszowo-nawozowa
- równowaga biologiczna w środowisku produkcji
Warto zaznaczyć, że nie ma jednej powszechnie obowiązującej definicji rolnictwa ekologicznego. System jest definiowany przez dozwolone środki i sposoby produkcji. Co ciekawe, początków rolnictwa ekologicznego upatruje się już w latach 20. XX wieku! Wtedy to Rudolf Steinem (austriacki filozof i przyrodnik) wysunął tezę o silnej zależności między człowiekiem, naszą planetą i całym kosmosem. Ta więź sprawia, że człowiek oddziałując na Ziemię, nie powinien ingerować w naturalne ekosystemy.
Z kolei na naszych ziemiach za prekursora rolnictwa ekologicznego uważa się Stanisława Karłowskiego. Wprowadził on w roku 1931 w swoim majątku w Szelejewie (liczącym ok. 1760 hektarów) biodynamiczne metody upraw. Popularyzował też system, który obecnie nazwalibyśmy rolnictwem ekologicznym poprzez wydawanie broszur i organizowanie szkoleń.
Rolnictwo ekologiczne w Polsce
Szybki rozwój rolnictwa ekologicznego w ramach unijnego sektoru rolnictwa jest związany między innymi z ze stale rosnącym zainteresowaniem konsumentów produktami ekologicznymi. Aby zapewnić skuteczne ramy prawne, UE postanowiła przyjąć nowe przepisy. Niestety, między innymi ze względu na panującą pandemię koronawirusa, prace legislacyjne zostały znacznie spowolnione. Mając na uwadze zdolność zainteresowanych podmiotów w państwach członkowskich do przejścia na nowy system, Komisja odroczyła wejście przygotowanego prawodawstwa wtórnego w życie o rok. Rozporządzenie 2018/848 miałoby więc obowiązywać nie od początku tego roku lecz od 1 stycznia 2022 roku. Zmiany, które wprowadzi nowe rozporządzenie dotyczyć będą między innymi wzmocnienia systemu kontroli czy ułatwień dla drobnych rolników, którzy chcieliby przejść na produkcję ekologiczną.
Liczba podmiotów, które prowadziły w Polsce działalność z zakresu rolnictwa ekologicznego w roku 2019 wynosiła 20 146. Warto zaznaczyć, że największą powierzchnię ekologicznych użytków rolnych stanowiły uprawy zbóż. Aby zapewnić konsumentom gwarancję, że rolnicy stosują się do przepisów produkcji ekologicznej, każde państwo UE w celu inspekcji wyznacza jednostki certyfikujące lub organy kontroli. Zanim producenci, dystrybutorzy i sprzedawcy będą mogli handlować żywnością określaną jako ekologiczna, muszą zarejestrować się w lokalnej jednostce certyfikującej.
Rolnictwo ekologiczne w prawie
Jeżeli chodzi o wymogi prawne, które regulują produkcję ekologiczną w Unii Europejskiej, to są one ustanowione w rozporządzeniach. Obowiązują one w całości i bezpośrednio w każdym państwie członkowskim.
Podstawowe rozporządzenie to:
- rozporządzenie rady (WE) nr 834/2007 z dnia 28 czerwca 2007 r. – w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych i uchylające rozporządzenie EWG (Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej) nr 2092/91
Rozporządzenie z 2007 roku nadal obowiązuje, a Komisja uzupełnia je szeregiem aktów wykonawczych- dotyczą one zarówno produkcji, jak i dystrybucji produktów ekologicznych.