Choć wiele osób nie ma o tym pojęcia, to zawód rolnika uznawany jest za jeden w czołówce tych najbardziej niebezpiecznych. Dlatego tak ważny jest fakt, że wszystkie osoby pracujące w tym sektorze gospodarki muszą przejść szereg szkoleń dotyczących tego, jak przeciwdziałać wypadkom. Szkolenia takie prowadzone są przez KRUS (Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego) i PIP (Państwową Inspekcję Pracy). Jeżeli interesują Cię zasady BHP w rolnictwie, to ten artykuł dostarczy Ci najważniejszych informacji na ich temat.
Z jakimi zagrożeniami może mieć styczność rolnik?
W gospodarstwach rolnych można wyróżnić pięć rodzajów zagrożeń zdrowia. Pierwszy rodzaj to zagrożenia biologiczne. Są to bardzo powszechne zagrożenia w pracy rolnika. Biologiczne czynniki szkodliwe mogą wywoływać choroby zawodowe, w szczególności te, które dotyczą układu oddechowego i największego organu naszego organizmu, czyli skóry.
Kolejne zagrożenie, z jakim styka się rolnik to hałas. Osoby, dla których rolnictwo to obce terytorium, nie mają świadomości, że na przykład podczas karmienia w chlewni, hałas może sięgać nawet 100 decybeli! Oczywiście nie tylko zwierzęta są źródłem hałasu. Powodują go także różnorodne maszyny, z których rolnicy korzystają na co dzień (na przykład ciągniki, kombajny czy pilarki).
Ze względu na toksyczność pestycydów, jak i rosnące ich zużycie, chemiczne środki ochrony roślin zdają się najpoważniejszym z wszystkich zagrożeń zdrowia (a nawet życia) w gospodarstwach. Wchłaniają się one przez układ oddechowy, pokarmowy, a także przez skórę. Dlatego używać ich może wyłącznie odpowiednio wyszkolona, kompetentna osoba po uprzednim dokładnym przeczytaniu etykiety preparatu.
Następne zagrożenie dla zdrowia rolników to pył rolniczy. Wdychany pył to niebezpieczna mieszanina cząsteczek organicznych pochodzenia zwierzęcego i roślinnego, drobnoustrojów, nieorganicznych cząsteczek mineralnych pochodzenia glebowego i środków chemicznych. Może on wywoływać poważne choroby alergiczne, m.in. tak zwane płuco rolnika (alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych) czy alergiczne zapalenie spojówek i skóry.
Ostatnim rodzajem zagrożeń zdrowia w gospodarstwach rolnych są chemiczne środki do dezynfekcji i odkażania. Mowa o preparatach, których używa się do odkażania i dezynfekcji chlewni, kurników czy obór. One również wchłaniają się przez drogi oddechowe, skórę i przewód pokarmowy, wywołując poważne problemy ze zdrowiem.
Według danych Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego aż 2/3 poszkodowanych podczas wypadków w pracy rolników doznaje trwałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, bądź ponosi w ich skutek śmierć! Dlatego tak ważne jest, aby zapewnić odpowiednie warunki w miejscu pracy i tym samym zadbać o bezpieczeństwo rolnika i wszystkich innych pracowników w gospodarstwie.
BHP w rolnictwie – uprawa rolna a hodowla zwierząt
Ze względu na specyfikę danego gospodarstwa, różnią się szczegółowe zasady BHP – inaczej wyglądają w przypadku gospodarstwa zajmującego się uprawą rolną a inaczej w przypadku hodowli zwierząt. Najczęstsze wypadki podczas obsługi zwierząt to upadki (np. na zanieczyszczonych karmą korytarzach), przygniecenia, uderzenia przez maszyny służące do przygotowania karmy czy upadające przedmioty.
Z kolei w gospodarstwach zajmujących się uprawą rolną, praca rolnika należy do szczególnie niebezpiecznych ze względu na kontakt z pestycydami i innymi chemicznymi środkami ochrony roślin. Co ważne, choroby wywołane przez te środki mogą ujawniać się nawet po wielu latach.
Jak dbać o zdrowie i życie w pracy rolniczej?
Najważniejszą zasadą, która zapewni bezpieczeństwo podczas pracy w gospodarstwie rolnym, jest wykonywanie danych czynności jedynie przez osoby odpowiednio do tego wykwalifikowane. Jeżeli pracownik ma do czynienia ze środkami chemicznymi, to musi być wyposażony we właściwy sprzęt ochronny – w zależności od rodzaju wykonywanych prac mogą to być: kombinezon, maska, rękawice, nauszniki, gogle. Obsługa zwierząt również wymaga nie tylko dużej wiedzy i praktyki, ale też zachowania podstawowych zasad BHP.
Podstawowa zasada BHP w rolnictwie związana jest z organizacją stanowiska pracy. Dzięki stosowaniu się do niej rolnik jest w stanie uniknąć takich wypadków jak uderzenie przez spadający przedmiot, potknięcia, poślizgnięcia, upadki z wysokości. Poza tym wspomaganie się w pracy maszynami, które jest na porządku dziennym, powinno przebiegać w sposób odpowiedzialny i pozbawiony pośpiechu.