Regularne użyźnianie gleby to jeden z najskuteczniejszych sposobów, aby zwiększyć plony, bez względu na to czy prowadzimy duże gospodarstwo rolne, czy mały przydomowy ogródek. Zadbanie o prawidłowy poziom materii organicznej w glebie pomoże nam zapewnić składniki odżywcze dla uprawy roślin. Dzięki temu zapewnimy sobie obfitość plonów każdego roku i ograniczymy proces wyjaławiania gleby. Jak zatem najskuteczniej użyźniać glebę?
Rodzaje gleby oraz jej skład
Aby lepiej zrozumieć, dlaczego konieczne jest regularne użyźnianie gleby, powinniśmy poznać strukturę jej budowy oraz rodzaje gleb, które występują w Polsce. Gleba w niemal 45% składa się ze składników mineralnych, 25% to powietrze i gazy, kolejne 25% to woda, a około 5% stanowi materia organiczna. Składniki mineralne występujące w glebie są pochłaniane przez korzenie roślin, które wykorzystują je do wzrostu.
Znajomość rodzaju gleby, która jest uprawiana, pozwala na lepsze dopasowanie sposobu uprawy oraz użyźniania gleby. W Polsce najczęściej spotykamy gleby:
- czarnoziemy
- mady
- czarne ziemie
- brunatne
- rędziny
- górskie
- bielice
- płowe
Wymienione rodzaje gleb są najczęściej wykorzystywane do uprawy. Ich żyzność zależy przede wszystkim od poziomu próchnicy. W Polsce procentowy udział próchnicy w glebie waha się między 0,6% – 6%. I tak najżyźniejsze będą czarnoziemy, za nimi czarne ziemie oraz gleba brunatna i rędziny. Gleby uznane za mało żyzne to gleby górskie, bielicowe i płowe. Niemniej, każda z wymienionych gleb potrzebuje regularnego użyźniania, aby maksymalizować ilość zbieranych każdego roku plonów oraz przeciwdziałać jej wyjałowieniu.
Użyźnianie gleby – nawozy naturalne
Jak już wiemy, głównym wskaźnikiem żyzności gleby jest próchnica. Jednak czym ona właściwie jest? Warstwa próchnicza powstaje z przekształcenia szczątek roślin, dzięki działalności w glebie bakterii, grzybów i bezkręgowców. Do powstania warstwy ziemi spowodowanej rozkładem roślin przyczyniają się szczególnie dżdżownice, które są także zalecane przy przetwarzaniu kompostu.
Próchnica sama w sobie posiada wiele substancji odżywczych, m.in. mineralnych i organiczno – mineralnych, które dostarczają roślinom składniki pokarmowe powodujące ich wzrost. Próchnica wpływa również na lepsze przepuszczanie wody do gleby i jej magazynowanie.
Przetwarzanie materii organicznej w kompost oraz stosowanie obornika
Bazując na tej wiedzy, możemy w prosty i naturalny sposób wpłynąć na poprawę struktury gleby, gromadząc i przetwarzając kompost w warstwę próchniczą, która będzie idealna do ogrodu. Jak zatem prawidłowo gromadzić kompost, aby użyźnić glebę? Przede wszystkim musimy pamiętać, aby do kompostownika wyrzucać jedynie cząstki roślinne, czyli warzywa i owoce. Są różne szkoły jeżeli chodzi o kompostowanie chwastów. Jedni nie zalecają ich przetwarzania w kompostowniku, aby nie rozsiewać ich nasion. Jednak dobrze przetworzony kompost, nie powinien posiadać żadnych nasion lub innych cząstek roślin, które mogłyby zachwaścić pole uprawne.
Dodatkowo warto pamiętać, że najlepszym sprzymierzeńcem kompostowania są owady. Dlatego jeżeli chcemy, aby nasz kompost był gotowy na wiosnę, warto zadbać o obecność w nim dżdżownic, które pomagają w szybszym rozkładzie roślin. Tak powstały nawóz, należy wrzucić do ogrodu wiosną, przed pierwszym sianiem lub sadzeniem. Stosowanie kompostu poprawia ziemię i nie wymaga stosowania nawozów sztucznych.
Do poprawy podłoża stosowany jest również obornik. Obornik to nawóz powstały na skutek fermentowania odchodów zwierząt zagrodowych oraz słomy. Ma właściwości, które wpływają na żyzność gleby. Tak powstały zielony nawóz rozrzuca się równomiernie po całym ogrodzie i miesza z wierzchnią warstwą ziemi. Ważne, aby obornik nawozić najlepiej jesienią, dzięki czemu gleba w ogrodzie będzie miała wystarczająco dużo czasu, aby wchłonąć wszystkie składniki odżywcze i wydać obfite plony. Rośliny, do których uprawy stosuje się nawozy naturalne, radzą sobie lepiej z niskim poziomem opadów oraz szybciej rosną.
Jak użyźnić piaszczystą glebę?
Rośliny do prawidłowego wzrostu potrzebują odpowiedniej ilości wody oraz żyznego podłoża. Jeżeli ziemia, na której chcemy uprawiać rośliny, jest piaszczysta, powinniśmy rozważyć jej wymieszanie z glebą żyzną i gliniastą. Właściwości, jakie ma gleba piaszczysta, czyli niski poziom składników odżywczych oraz szybkie przepuszczanie wody wymaga także regularnego stosowania nawozów wiosną i jesienią. Nawożenie gleby piaszczystej w ogrodzie pomoże ziemi na lepsze kumulowanie składników odżywczych i opadów, które są niezbędne do prawidłowego wzrostu roślin.
Użyźnianie gleby w ogrodzie pozytywnie wpływa na poziom składników mineralnych i organicznych, które są bezpośrednio odpowiedzialne za wzrost upraw. Rośliny, które rosną na żyznym podłożu, będą lepiej ukorzenione i będą szybciej rosnąć. Również zbierane plony z uprawianego areału będą większe. Nawożenie gleby ma jeszcze jedną zaletę – pomaga w przeciwdziałaniu jej erozji, co jest wyjątkowo ważnym aspektem podczas dbania o zachowanie jej właściwości uprawnych.